Viaj geavoj ne dormis kiel vi
Café polyglotte sur le net (Language forum) :: salons en différentes langues (Lounges in various languages) :: Ni parolu kune
Page 1 sur 1
Viaj geavoj ne dormis kiel vi
Viaj prauloj ne dormis kiel vi. Nu, viaj geavoj verŝajne dormis kiel vi. Ankaŭ viaj praprageavoj. Sed antaŭ la 19a jarcento, dormado ja malsamis. La maniero laŭ kiu viaj prauloj dormis ŝajnas tre stranga al modernuloj. Ili dormis dufoje. Kaj povas ankaŭ vi.
La ekziston de dormado du fojojn nokte unue malkovris Roger Ekirch, profesoro de historio ĉe la universitato Virgina Tech en Usono.
Liaj esploroj montris ke ni ne ĉiam dormis dum unu okhora periodo. Antaŭe ni dormis dum du pli mallongaj periodoj dum 12-hora nokto. Kutime, oni komence dormis tri-kvar horojn, vekiĝis, kaj post du-tri horoj reekdormis ĝis la mateno.
Aludoj al la afero aperas dise tra literaturo, kortumdokumentoj, personaj paperoj kaj diversaj efemeraĵoj de la pasinteco. Kio surprizas ne estas ke homoj dormis laŭ du sesioj, sed ke la koncepto estis oftega. Duparta dormado estis la normala, akceptata maniero.
Ekirch diras ke ne temas nur pri la nombro da aludoj, sed ke oni mencias ĝin kvazaŭ temas pri io tute ordinara kion ĉiuj scias.
Ekzemple, angla kuracisto skribis ke la ideala tempo por studado kaj pripensado estas inter “la unua dormo” kaj “la dua dormo”. Alia en la 16a jarcento klarigis kial laborklasanoj naskas pli da infanoj raportante ke ili kutime seksumis post la unua dormo.
Kion oni kutime faris dum tiuj kromaj mallumaj horoj?
La plimulto restis en siaj litoj kaj dormĉambroj. Foje oni legis. Ofte, ili uzis la tempon por preĝi. Religiaj libroj inkluzivis specialajn preĝojn celitaj al interdormaj horoj.
Aliaj jen dormis, jen parolis kun samĉambranoj, jen seksumis. Iuj pli aktivis kaj eliris por viziti najbarojn.
Kiel ni scias, ĉi tiu kutimo fine mortis. Ekirch supozas ke ĝi ŝanĝiĝis pro ekuzado de stratlampoj kaj poste de endoma elektra lumo, kaj ankaŭ pro la populariĝo de kafejoj. Povus esti ke kun pli da nokta lumo en la stratoj, la nokto ĉesis aparteni al krimuloj kaj subklasoj kaj iĝis tempo por labori aŭ renkontiĝi. Oni ekkonsideris ke duparta dormado estas malŝparema manerio pasigi ĉi tiujn horojn.
Mallonge post la komenco de la 20a jarcento, la koncepto de du dormoj estis malaperinta de la komuna scio.
Ĝis ĉirkaŭ 1990.
Eble ni forgesis pri la dudorma maniero, sed emoj al ĝi ankoraŭ troveblas en la moderna homo. Povus esti denaska biologia prefero pri du dormoj.
En la fruaj 90aj jaroj, psiĥiatro Thomas Wehr de la Naciaj Institutoj pri Mensa Sano okazigis esploron pri la influo de lumo sur dormado.
Al 15 viroj oni dum kvar semajnoj artefarite limigis taglumon. Anstataŭ ol resti aktivaj dum la kutimaj 16 horoj tage, ili komencis dormi post nur dek horoj. La aliajn 14 horojn ili troviĝis en fermita, malluma ĉambro kie ili ripozis aŭ dormis kiel eble plej multe. Ĉi tio simulas la tagnoktojn de la mezvintro, kun mallongaj tagoj kaj longaj noktoj.
La ekziston de dormado du fojojn nokte unue malkovris Roger Ekirch, profesoro de historio ĉe la universitato Virgina Tech en Usono.
Liaj esploroj montris ke ni ne ĉiam dormis dum unu okhora periodo. Antaŭe ni dormis dum du pli mallongaj periodoj dum 12-hora nokto. Kutime, oni komence dormis tri-kvar horojn, vekiĝis, kaj post du-tri horoj reekdormis ĝis la mateno.
Aludoj al la afero aperas dise tra literaturo, kortumdokumentoj, personaj paperoj kaj diversaj efemeraĵoj de la pasinteco. Kio surprizas ne estas ke homoj dormis laŭ du sesioj, sed ke la koncepto estis oftega. Duparta dormado estis la normala, akceptata maniero.
Ekirch diras ke ne temas nur pri la nombro da aludoj, sed ke oni mencias ĝin kvazaŭ temas pri io tute ordinara kion ĉiuj scias.
Ekzemple, angla kuracisto skribis ke la ideala tempo por studado kaj pripensado estas inter “la unua dormo” kaj “la dua dormo”. Alia en la 16a jarcento klarigis kial laborklasanoj naskas pli da infanoj raportante ke ili kutime seksumis post la unua dormo.
Kion oni kutime faris dum tiuj kromaj mallumaj horoj?
La plimulto restis en siaj litoj kaj dormĉambroj. Foje oni legis. Ofte, ili uzis la tempon por preĝi. Religiaj libroj inkluzivis specialajn preĝojn celitaj al interdormaj horoj.
Aliaj jen dormis, jen parolis kun samĉambranoj, jen seksumis. Iuj pli aktivis kaj eliris por viziti najbarojn.
Kiel ni scias, ĉi tiu kutimo fine mortis. Ekirch supozas ke ĝi ŝanĝiĝis pro ekuzado de stratlampoj kaj poste de endoma elektra lumo, kaj ankaŭ pro la populariĝo de kafejoj. Povus esti ke kun pli da nokta lumo en la stratoj, la nokto ĉesis aparteni al krimuloj kaj subklasoj kaj iĝis tempo por labori aŭ renkontiĝi. Oni ekkonsideris ke duparta dormado estas malŝparema manerio pasigi ĉi tiujn horojn.
Mallonge post la komenco de la 20a jarcento, la koncepto de du dormoj estis malaperinta de la komuna scio.
Ĝis ĉirkaŭ 1990.
Eble ni forgesis pri la dudorma maniero, sed emoj al ĝi ankoraŭ troveblas en la moderna homo. Povus esti denaska biologia prefero pri du dormoj.
En la fruaj 90aj jaroj, psiĥiatro Thomas Wehr de la Naciaj Institutoj pri Mensa Sano okazigis esploron pri la influo de lumo sur dormado.
Al 15 viroj oni dum kvar semajnoj artefarite limigis taglumon. Anstataŭ ol resti aktivaj dum la kutimaj 16 horoj tage, ili komencis dormi post nur dek horoj. La aliajn 14 horojn ili troviĝis en fermita, malluma ĉambro kie ili ripozis aŭ dormis kiel eble plej multe. Ĉi tio simulas la tagnoktojn de la mezvintro, kun mallongaj tagoj kaj longaj noktoj.
Invité- Invité
Café polyglotte sur le net (Language forum) :: salons en différentes langues (Lounges in various languages) :: Ni parolu kune
Page 1 sur 1
Permission de ce forum:
Vous ne pouvez pas répondre aux sujets dans ce forum